Dinsdag 11 september – ‘Veranderen’

Ben een beetje in de ban van het verschijnsel modulatie in de muziek. Het viel me laatst op hoe Mozart in de veertigste symfonie – die ik nu ook hoor – vooral in het eerste deel ‘molto allegro’ een paar keer heel mooi moduleert. Het thema blijft behouden, en toch ook weer niet. En het thema komt hernieuwd, veranderd, onvoorzien weer terug. In het hernieuwde zijn sporen van het voorgaande op te merken, maar toch gaat het heel anders verder. Andere toonsoort, andere kleur, maar toch hetzelfde en ook weer niet. Het nieuwe raakt aan het oude en daar is alles mee gezegd. Modulatie geldt als een van de belangrijkste onderdelen van de compositie, van wat je ervan maakt.

Zo ervaar ik sommige relaties ook. Je wordt er anders van en de partners ook en de relatie ook. Alles verandert, gaat vérder. Alles vervloeit. Daar heb je Lyotard weer: je bent wat je wórdt. Het gaat om ‘worden’. Er wordt iets, er ontstaat iets wat er nog niet was. Een gesprek kan je ergens brengen waar je niet op gerekend had. Elke fase van de modulatie heeft zijn eigen zegging, zegt iets wat ‘ergens’ verband houdt met wat er was en zet lijnen uit naar de toekomst.

Gesprekken gaan soms via associaties van het ene onderwerp naar het andere, maar ook van de ene stemming in de andere. Herinneringen komen en gaan, net als vrienden. Leven is ‘worden’ in gesprek met anderen. Het leven met vrienden wordt onnadenkend, van de hak op de tak, associatief, zónder te denken. Althans, zo lijkt het. Er wordt natuurlijk wel gedacht, maar pas achteraf. Het schijnt dat associatie een basic instinct is. Veel van ons mentale leven is opgebouwd via associatie. In de Freudiaanse traditie worden knopen ontrafeld met associatie, maar dan in omgekeerde richting. Je kunt het best assiociëren als je zo ontspannen mogelijk bent.

Het leven is heerlijk als je associatief te werk gaat. Zo maar, voor de vuist weg. Ins Blaue hinein...